Chủ nhiệm nhiệm vụ: GS.TS. Nguyễn Văn Phước
Và các cộng sự
Cơ quan thực hiện: Viện Môi trường và Tài nguyên
Mục tiêu của nhiệm vụ:
Mục tiêu tổng quát:
Xây dựng và triển khai các chương trình khoa học công nghệ quốc gia (trung hạn và dài hạn) nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các thể chế, chính sách và kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH trên địa bàn tỉnh Đồng Nai; Xây dựng Chương trình hợp tác quốc tế về BĐKH; Xây dựng chương trình nghiên cứu về sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm; Chương trình phát triển công nghệ năng lượng sạch; Chương trình tăng cường năng lực ứng phó với BĐKH trong các lĩnh vực, ngành và địa phương.
Mục tiêu cụ thể:
Xây dựng chương trình Nghiên cứu: a) về những hiện tượng, bản chất khoa học, những điều chưa biết rõ về BĐKH; b) tác động của BĐKH đến kinh tế-xã hội; c) phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế- xã hội (chi phí-lợi ích) của các hoạt động ứng phó BĐKH;
Xây dựng chương trình lồng ghép các vấn đề BĐKH vào các chương trình bảo vệ môi trường, sử dụng hợp lý tài nguyên và phòng tránh thiên tai;
Chương trình Nghiên cứu cơ sở khoa học nhằm tăng cường hệ thống giám sát về khí hậu và BĐKH;
Xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ đánh giá tác động của BĐKH;
Xây dựng các chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ về giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với BĐKH trên địa bàn tỉnh Đồng Nai;
Đề xuất cơ chế phối hợp giữa các cơ sở nghiên cứu, đào tạo nhân lực và triển khai công nghệ trong các lĩnh vực liên quan;
Đề xuất chương trình hợp tác quốc tế trong các hoạt động khoa học công nghệ, áp dụng và chuyển giao có hiệu quả các công nghệ thân thiện với khí hậu
Kết quả nghiên cứu:
- Giới thiệu chung biến đổi khí hậu (BĐKH) trên địa bàn tỉnh Đồng Nai
Biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng, biểu hiện rõ nhất là sự nóng lên của trái đất, băng tan, nước biển dâng cao; các hiện tượng thời tiết bất thường, bão lũ, sóng thần, động đất, hạn hán và giá rét kéo dài… dẫn đến thiếu lương thực, thực phẩm và xuất hiện hàng loạt dịch bệnh trên người, gia súc, gia cầm…
Tại Đồng Nai, ảnh hưởng của BĐKH và nước biển dâng dẫn đến nguy cơ ngập lụt tại một số địa phương như Tp Biên Hòa, huyện Nhơn Trạch, huyện Long Thành với tổng diện tích ngập khoảng 930 ha. BĐKH còn tác động đến sự phân bố lượng mưa ở các địa phương, gây hạn hán, ảnh hưởng lớn đến chăn nuôi, trồng trọt của nông dân…
Nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của BĐKH đến đời sống của người dân thì việc xây dựng và triển khai các chương trình khoa học công nghệ ứng phó với BĐKH là nhiệm vụ có tính chiến lược, góp phần phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội.
Hình 1. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất tỉnh Đồng Nai
– Đã xây dựng chương trình nghiên cứu bản chất khoa học của BĐKH trên địa bàn tỉnh Đồng Nai thông qua nghiên cứu sự thay đổi của nhiệt độ, lượng mưa, các hiện tượng thời tiết cực đoan, sự thay đổi các hệ sinh thái, phân tích những điều chưa biết rõ, chưa chắc chắn về BĐKH
Hình 2. Phân bố nhiệt độ tỉnh Đồng Nai theo kịch bản biến đổi khí hậu
Ghi chú: A, B, C: tương ứng kịch bản B1, B2, A1F1 năm 2020; A1, B1, C1: tương ứng kịch bản B1, B2, A1F1 năm 2050
- Xây dựng giải pháp thích ứng BĐKH trên địa bàn tỉnh Đồng Nai
– Đã xây dựng các giải pháp thích ứng với BĐKH cho các lĩnh vực chịu tác động mạnh, cụ thể như tài nguyên môi trường, nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ, năng lượng, giao thông vận tải và hạ tầng kỹ thuật, du lịch và sức khỏe cộng đồng.
Hình 3. Phân bố mưa tỉnh Đồng Nai theo kịch bản biến đổi khí hậu
Ghi chú:A, B, C: tương ứng kịch bản B1, B2, A1F1 năm 2020; A1, B1, C1: tương ứng kịch bản B1, B2, A1F1 năm 2050
- Xây dựng chương trình khoa học công nghệ về ứng phó BĐKH trong các lĩnh vực
– Dự án đã xây dựng được 34 chương trình khoa học công nghệ thích ứng với BĐKH trên 7 lĩnh vực: tài nguyên môi trường, nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, giao thông và hạ tầng kỹ thuật, y tế và sức khỏe cộng đồng và xử lý chất thải. Các chương trình được xếp hạng ưu tiên, và phân kỳ thực hiện cho các giai đoạn 2016-2020 và giai đoạn 2020-2025 định hướng đên 2050.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu và phần mềm, xây dựng cơ sở khoa học tích hợp BĐKH vào chiến lược phát triển kinh tế xã hội, phát triển ngành
– Dự án đã triển khai xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu, tích hợp cơ sở dữ liệu về tác động của biến đổi khí hậu và ứng dụng KHCN trên các lĩnh vực. Bên cạnh đó dự án cũng xây dựng được cơ sở khoa học để tích hợp BĐKH vào chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, phát triển ngành.
– Ngoài ra, dự án cũng nêu bật được cơ chế phối hợp giữa các cơ sở nghiên cứu, đào tạo nhân lực, xây dựng chương trình tăng cường hợp tác quốc tế trong hoạt động khoa học và công nghệ