Sự chuyển mình mạnh mẽ của huyện Phú Giáo trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao không chỉ là thành quả của một vài mô hình điểm, mà là kết quả của cả một quá trình đổi mới tư duy, chính sách đồng bộ và tinh thần dám nghĩ, dám làm của nông dân thời đại mới.
Từ những HTX kiểu cũ, manh mún và tự phát, giờ đây Phú Giáo đã có những mô hình HTX kiểu mới vận hành theo chuỗi giá trị, lấy thị trường làm định hướng, công nghệ làm nền tảng, mở ra một tương lai đầy hứa hẹn cho một vùng đất từng bị xem là “lặng lẽ” trong bản đồ nông nghiệp Bình Dương.
Bứt phá nhờ khoa học công nghệ
Phú Giáo, một huyện nằm ở phía bắc tỉnh Bình Dương, từng được biết đến với hình ảnh vùng nông thôn thuần nông, chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ.
Nhưng vài năm gần đây, nhờ đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng khoa học công nghệ và đặc biệt là chuyển đổi số vào nông nghiệp, huyện đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ.
Những HTX kiểu mới đang nổi lên như những “đầu tàu” dẫn dắt bà con phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương.
Nông nghiệp huyện Phú Giáo đang chuyển mình theo hướng công nghệ cao
Như tại xã Tam Lập – một trong những địa phương đi đầu trong chuyển đổi sản xuất nông nghiệp tại Phú Giáo. Nơi đây từng là vùng chuyên canh cao su, nhưng vài năm trở lại đây, nhiều hộ dân đã mạnh dạn phá bỏ vườn cao su già cỗi để chuyển sang trồng cây ăn trái và rau màu theo mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Điển hình là HTX Nông nghiệp tổng hợp Phú Lập, thành lập năm 2020 với chỉ vài thành viên, đến nay đã thu hút gần 60 hộ nông dân tham gia.
Ông Nguyễn Văn Thái – Giám đốc HTX – chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ liên kết sản xuất mà còn ứng dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, cảm biến độ ẩm, sử dụng phân hữu cơ vi sinh và quản lý quy trình canh tác qua phần mềm. Nhờ vậy, chi phí sản xuất giảm tới 30%, sản phẩm sạch, năng suất tăng đều”.
Đặc biệt, HTX đã triển khai nền tảng truy xuất nguồn gốc QR code và bán hàng qua sàn thương mại điện tử. “Bây giờ, khách hàng ở tận Hà Nội, Đà Nẵng cũng có thể đặt mua bưởi da xanh, mít Thái hay rau thủy canh của chúng tôi qua mạng,” ông Thái hồ hởi cho biết.
HTX hiện tạo việc làm thường xuyên cho hơn 40 lao động tại chỗ, với thu nhập từ 6 – 8 triệu đồng/người/tháng, đặc biệt ưu tiên con em hộ nghèo và người lớn tuổi.
Điểm tựa từ HTX và các chính sách trợ lực
Một điều đáng chú ý trong quá trình chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp theo hướng hiện đại ở Phú Giáo là phong trào khởi nghiệp của những người trẻ, Điển hình như ở xã Vĩnh Hòa, HTX Thanh niên Nông nghiệp Sáng tạo Phú Giáo do nhóm thanh niên địa phương sáng lập đã trở thành điểm sáng trong việc kết hợp công nghệ và mô hình kinh tế tuần hoàn.
HTX hiện chuyên trồng nấm bào ngư và nấm linh chi theo mô hình nhà lạnh, điều khiển nhiệt độ, độ ẩm bằng cảm biến IoT kết nối internet. Phế phẩm sau thu hoạch được xử lý làm phân bón hữu cơ, vừa tiết kiệm, vừa thân thiện môi trường.
Bên cạnh việc sản xuất, HTX còn mở lớp đào tạo kỹ thuật trồng nấm cho thanh niên nông thôn, đặc biệt là lao động thất nghiệp sau đại dịch Covid. Tính đến nay, HTX đã tạo việc làm trực tiếp cho gần 30 người và hỗ trợ kỹ thuật cho hơn 100 hộ sản xuất nhỏ.
Sản phẩm nấm khô, nấm tươi, trà linh chi của HTX đã có mặt trong nhiều siêu thị tại TP.HCM và Bình Dương. “Chúng tôi có gian hàng trên các sàn thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada… và cả fanpage riêng để livestream bán hàng. Đây là hướng đi bắt buộc trong thời kỳ nông nghiệp 4.0”, đại diện HTX chia sẻ.
Các HTX đang là điểm tựa sản xuất công nghệ cao của nhiều nông dân huyện Phú Giáo.
Một mô hình khác đáng chú ý là HTX Trồng trọt và Dịch vụ nông nghiệp Phú An. Đây là HTX tiên phong trong ứng dụng máy bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật và giám sát cây trồng bằng camera cảm biến NDVI. “Nhờ ứng dụng công nghệ, chúng tôi giảm hẳn chi phí nhân công và kiểm soát tốt sâu bệnh, nâng cao chất lượng trái cây xuất khẩu”, ông Lê Văn Dũng – Chủ tịch HĐQT HTX thông tin.
Hiện, HTX này đang mở rộng hợp tác với nông dân trồng sầu riêng, chôm chôm và bơ theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP, nhắm đến thị trường xuất khẩu sang Trung Quốc và Nhật Bản.
Thay đổi tư duy, định hình tương lai
Theo thống kê, tính đến năm 2024, toàn huyện có hơn 20 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Tổng diện tích cây trồng chuyển đổi từ đất cao su kém hiệu quả sang cây ăn quả, rau màu, dược liệu đạt hơn 1.000 ha.
Bình quân mỗi HTX tạo việc làm cho 20 – 50 lao động địa phương, nhiều nơi còn thu hút sinh viên ngành nông nghiệp sau khi ra trường về làm việc.
Thành công của các HTX ở Phú Giáo là kết quả của các chính sách hỗ trợ từ chính quyền huyện trong việc định hướng phát triển, hỗ trợ kỹ thuật và xúc tiến thương mại. Đặc biệt là các chương trình đồng hành, hướng dẫn của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai.
Một trong những chương trình nổi bật là hỗ trợ xây dựng mô hình HTX kiểu mới theo hướng ứng dụng khoa học công nghệ. Các HTX như Phú Lập, Thanh niên Nông nghiệp Sáng tạo hay Trồng trọt – Dịch vụ nông nghiệp Phú An đã được hỗ trợ về tư vấn kỹ thuật, kết nối thị trường, đào tạo cán bộ quản lý và chuyển giao quy trình canh tác hiện đại. Nhờ đó, các HTX này đã mạnh dạn đầu tư nhà màng, hệ thống tưới tự động, sử dụng phần mềm ghi nhật ký điện tử và thiết bị bay không người lái trong sản xuất.
Song song với hỗ trợ sản xuất, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Bình Dương còn triển khai các chương trình xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm của các HTX lên sàn thương mại điện tử như Voso, Postmart, kết nối với các siêu thị lớn tại TP.HCM và các tỉnh lân cận. Đây là bước tiến quan trọng giúp nông sản Phú Giáo tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, nâng cao giá trị gia tăng.
Không chỉ dừng ở hỗ trợ kỹ thuật và thị trường, Liên minh HTX Việt Nam còn phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các lớp tập huấn về quản trị HTX, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, chuyển đổi số và tiếp cận nguồn vốn ưu đãi. Qua đó, đội ngũ cán bộ HTX ngày càng chuyên nghiệp, các mô hình kinh tế tập thể vận hành hiệu quả hơn.
Thành công của các HTX ở Phú Giáo không chỉ nằm ở công nghệ, mà còn ở sự thay đổi tư duy làm nông. Bà con nông dân đã bắt đầu nhìn nông nghiệp như một ngành kinh doanh thay vì chỉ là nghề “truyền thống” của cha ông.
Ông Nguyễn Văn Bình – một nông dân tham gia HTX Phú Lập – tâm sự: “Trước đây làm nông chỉ biết trồng rồi bán cho thương lái, bị ép giá. Giờ có HTX đứng ra lo đầu ra, lo kỹ thuật, mình yên tâm hơn. Có sổ điện tử ghi chép nhật ký canh tác, mỗi ngày tưới bao nhiêu nước, bón bao nhiêu phân đều lưu lại, khách hàng tin tưởng lắm”.
Chuyển đổi số, với nhiều người dân Phú Giáo, không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành một phần trong sản xuất thường nhật. Hành trình phát triển nông nghiệp số, nông nghiệp xanh của Phú Giáo tuy mới bắt đầu, nhưng đã mở ra một tương lai đầy hứa hẹn.
Nguồn: Baomoi.com