Thư viện Nguồn Tin KH&CN Tài nguyên là trí thức
Bài viết liên quan
Giữa dòng chảy của chuyển đổi số, người nông dân Củ Chi (TP.HCM) không còn đơn độc trên cánh đồng. Họ được tiếp sức bởi khoa học công nghệ, bởi những HTX mạnh dạn đổi mới, và bởi chính khát vọng vươn lên làm giàu từ “đất thép” quê hương.
Là huyện ngoại thành của TP.HCM, Củ Chi có hơn 14.000 ha đất sản xuất nông nghiệp – chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu phát triển kinh tế địa phương. Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, nếu không thay đổi tư duy sản xuất, nông nghiệp nơi đây sẽ bị tụt hậu.
Nông nghiệp “số hóa” giữa lòng thành phố
Tuy nhiên, thay vì bị bỏ lại phía sau, Củ Chi đã và đang chủ động đón đầu làn sóng công nghệ, chuyển đổi số để hiện đại hóa ngành nông nghiệp. Với sự dẫn dắt của các HTX tiên phong trong chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ, người nông dân Củ Chi đã chuyển mình mạnh mẽ.
Kể từ năm 2021 đến nay, huyện đã đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ nông dân tiếp cận với khoa học công nghệ, hình thành các mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số trong quản lý, truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử.
Một trong những điểm sáng của Củ Chi trong quá trình chuyển đổi số trong nông nghiệp chính là các HTX tiên phong ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, tạo ra giá trị gia tăng cao và việc làm ổn định cho hàng trăm lao động nông thôn.
Tiêu biểu là HTX Nông nghiệp Công nghệ cao Tiến Nông (xã Tân Phú Trung). Thành lập từ năm 2019, HTX ban đầu chỉ có vài thành viên, sản xuất nhỏ lẻ rau ăn lá. Đến nay, nhờ ứng dụng nhà màng, hệ thống tưới nhỏ giọt thông minh, và phần mềm quản lý sản xuất theo chuẩn VietGAP, HTX đã mở rộng diện tích lên hơn 7 ha, tạo việc làm ổn định cho gần 40 lao động địa phương, với thu nhập trung bình 6-8 triệu đồng/tháng.
Ông Trần Văn Nhã – Giám đốc HTX Tiến Nông – cho biết: “Chúng tôi đầu tư hệ thống IoT để giám sát nhiệt độ, độ ẩm trong nhà màng. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, tôi có thể điều chỉnh lượng nước tưới, phân bón, thậm chí dự đoán dịch bệnh để can thiệp sớm. Mọi quy trình đều được số hóa, truy xuất nguồn gốc qua mã QR nên khách hàng rất yên tâm.”
Không dừng lại ở rau củ, HTX còn phát triển sản phẩm chế biến như nước ép rau, salad đóng gói – nhờ vậy có thể đưa nông sản vào siêu thị, cửa hàng tiện lợi. Đặc biệt, việc hợp tác với các sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Postmart… giúp sản phẩm HTX “đi xa hơn”, doanh thu tăng đều mỗi năm.
Mở đường cho nông nghiệp “4.0”
Tương tự, tại xã Trung Lập Hạ, mô hình của HTX Hoa lan Củ Chi cũng cho thấy hiệu quả rõ rệt từ ứng dụng công nghệ. HTX quy tụ hơn 20 hộ trồng lan chuyên nghiệp, chuyên cung cấp các dòng lan Mokara, Dendro chất lượng cao cho thị trường TP.HCM và các tỉnh lân cận.
Ông Nguyễn Văn Dũng – thành viên HTX – chia sẻ: “Trước đây trồng lan chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, bón phân hay tưới nước đều làm thủ công, không chính xác nên hiệu quả thấp. Từ khi HTX hỗ trợ lắp hệ thống tưới tự động, theo dõi qua cảm biến, cây lan phát triển đồng đều, tỷ lệ hoa đạt chuẩn cao hơn hẳn”.
HTX còn sử dụng phần mềm quản lý sản xuất để theo dõi từng lô cây, lập lịch chăm sóc cụ thể. Ngoài ra, việc kết nối qua Zalo, Facebook và livestream bán hàng đã trở thành kênh tiêu thụ chính trong mùa dịch và vẫn tiếp tục được duy trì. Nhờ đó, doanh thu của HTX năm 2024 đạt trên 8 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho gần 30 lao động.
Một hướng đi mới trong chiến lược chuyển đổi số tại Củ Chi là mô hình liên kết giữa doanh nghiệp công nghệ và HTX nông nghiệp. Điển hình là sự hợp tác giữa HTX Rau củ Hòa Phú với doanh nghiệp đối tác để triển khai nền tảng số “FarmTrack” để giám sát quy trình trồng trọt, từ làm đất, gieo trồng đến thu hoạch.
Nhờ bắt tay với đối tác uy tín, HTX được hỗ trợ cài đặt cảm biến môi trường, sử dụng AI để phân tích dữ liệu và đề xuất canh tác tối ưu. Đồng thời, phần mềm sẽ tự động tạo nhật ký sản xuất số, giúp truy xuất nguồn gốc và chứng minh tiêu chuẩn chất lượng với đối tác.
Nhờ sự minh bạch, chuyên nghiệp, HTX Rau củ Hòa Phú đã ký được hợp đồng cung cấp rau sạch cho chuỗi nhà hàng và bếp ăn công nghiệp ở TP.HCM, với sản lượng gần 2 tấn/ngày. Doanh thu HTX năm qua đạt hơn 10 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 50 lao động địa phương.
Hướng tới nền nông nghiệp thông minh bền vững
Một điều đáng chú ý là trong những năm qua, huyện Củ Chi đã từng bước khẳng định vai trò của kinh tế hợp tác, HTX trong phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện đại, bền vững. Đồng hành với quá trình này, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Liên minh HTX TP.HCM đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân.
Cụ thể, thông qua các chương trình mục tiêu, dự án hỗ trợ từ nguồn ngân sách trung ương và địa phương, Liên minh HTX Việt Nam đã phối hợp với địa phương đầu tư cơ sở vật chất cho nhiều HTX tại Củ Chi, trong đó tiêu biểu là hỗ trợ nhà xưởng, kho bảo quản, hệ thống tưới nước tiết kiệm, máy móc sơ chế nông sản.
Đặc biệt, HTX Rau an toàn Phước An và HTX Nấm Xuân Hòa là hai mô hình điển hình được thụ hưởng thiết bị sơ chế, đóng gói và bảo quản, giúp gia tăng giá trị sản phẩm và giảm hao hụt sau thu hoạch.
Cùng với hạ tầng, các chương trình tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cũng được triển khai thường xuyên. Nhiều thành viên HTX tại Củ Chi đã được đào tạo kỹ năng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ; tiếp cận các mô hình canh tác thông minh, sử dụng phân hữu cơ vi sinh và công nghệ tưới nhỏ giọt, giảm chi phí đầu vào, tăng năng suất đáng kể.
Liên minh HTX Việt Nam còn phối hợp với Liên minh HTX TP.HCM, cùng các đối tác tổ chức hội chợ xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, giúp sản phẩm HTX tiếp cận với hệ thống siêu thị, sàn thương mại điện tử và các thị trường tiềm năng. HTX Thảo dược Thiên Phúc chuyên sản xuất tinh dầu, trà thảo mộc tại xã Trung Lập Thượng hiện đã có mặt trên các sàn Shopee, Tiki và xuất khẩu đơn hàng nhỏ sang Hàn Quốc nhờ sự hỗ trợ về thiết kế bao bì, truy xuất nguồn gốc.
Theo lãnh đạo UBND huyện Củ Chi, mục tiêu đến năm 2030, huyện sẽ có trên 70% diện tích nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trong đó các mô hình HTX sẽ đóng vai trò then chốt. Việc hỗ trợ nông dân tiếp cận chuyển đổi số không chỉ nằm ở thiết bị, mà quan trọng hơn là đào tạo kỹ năng số, tư duy quản lý mới, giúp người dân làm chủ công nghệ.
Nguồn: Baomoi.com
