Ứng dụng phương pháp ghép chuyển đổi nhanh “TOP WORKING” vườn Xoài Bưởi (XOÀI BA MÙA MƯA) kém chất lượng ở huyện Định Quán sang giống Xoài chất lượng cao

Chủ nhiệm dự án: ThS. Nguyễn An Đệ và các cộng sự
Cơ quan thực hiện: Trung tâm Nghiên cứu Cây ăn quả miền Đông Nam Bộ
Mục tiêu của dự án:
+ Mục tiêu chung
Chuyển đổi giống xoài chất lượng cao cho vườn xoài Bưởi bằng phương pháp ghép chuyển đổi giống nhanh có hiệu quả kinh tế cao hơn 20% so với biện pháp cưa bỏ, trồng mới.
+ Mục tiêu cụ thể
– Xác định được hiện trạng canh tác, hiệu quả kinh tế của các giống xoài và nhu cầu chuyển đổi giống của nhà vườn ở huyện Định Quán. Xây dựng được 10 ha mô hình ghép chuyển đổi nhanh từ xoài Bưởi sang một số giống xoài chất lượng cao: Cây sau ghép sinh trưởng và phát triển tốt, nhanh cho quả, chất lượng ổn định và hiệu quả kinh tế cao hơn 20% so với vườn xoài Bưởi được chuyển đổi giống bằng biện pháp cưa bỏ, trồng mới ở năm thứ 3.
– Hoàn thiện qui trình kỹ thuật ghép chuyển đổi nhanh từ giống xoài Bưởi sang giống xoài chất lượng cao ở huyện Định Quán
– Đào tạo được 10 kỹ thuật viên ghép chuyển đổi giống xoài. Tập huấn được 4 lớp về kỹ thuật ghép chuyển đổi giống xoài và tổ chức được 2 hội thảo đầu bờ về mô hình ghép chuyển đổi giống từ xoài Bưởi sang một số giống xoài có chất lượng cao.

Kết quả nghiên cứu:
1. Đánh giá hiện trạng sản xuất xoài, hiệu quả kinh tế và nhu cầu chuyển đổi giống xoài:
+ Hiện trạng canh tác: Xoài là cây trồng chủ lực của Định Quán với diện tích 5.753 ha, được trồng nhiều ở La Ngà, Thanh Sơn, Phú Ngọc, Ngọc Định và Túc Trưng. Có 8 giống xoài đang được trồng ở huyện Định Quán là xoài Bưởi, xoài Đài Loan Xanh, xoài Cát Hòa Lộc, xoài Cát Chu, xoài Thái Lan, xoài Keo, xoài Úc và các giống xoài khác trong đó giống xoài Bưởi được trồng nhiều nhất (chiếm 44%). Kỹ thuật chăm sóc, xử lý ra hoa và hiểu biết của nhà vườn về phân bón của cây xoài còn nhiều hạn chế.
+ Hiệu quả kinh tế: Tính cho 1 ha xoài giai đoạn cây 10 năm tuổi thì trong các giống xoài như xoài Bưởi, xoài Đài Loan Xanh, xoài Thái, xoài Cát Hòa Lộc thì xoài Bưởi là giống xoài có hiệu quả kinh tế thấp nhất đạt lợi nhuận 69.750.000 đồng/ha/năm, cao hơn là xoài Thái đạt 175.000.000 đồng/ha/năm, xoài Cát Hòa Lộc 260.500.000 đồng/ha/năm và cao nhất là xoài Đài Loan Xanh 278.250.000 đồng/ha/năm.
+ Nhu cầu chuyển đổi giống: 83% hộ trồng xoài Bưởi có nhu cầu chuyển đổi giống. Trong đó, đa số hộ muốn chuyển đổi sang xoài Đài Loan Xanh (52%), xoài Cát Hòa Lộc (28%), xoài Thái (10%), 8% hộ chuyển sang trồng Bưởi Da Xanh hoặc quýt Đường và 2% nhà vườn chưa biết chuyển sang giống gì.

2. Kết quả nghiên cứu phương pháp ghép và thời vụ ghép
+ Phương pháp phù hợp để chuyển đổi giống xoài Bưởi 7 năm tuổi sang xoài Đài Loan Xanh và xoài Cát Hòa Lộc là phương pháp ghép trực tiếp vào thân bằng kiểu ghép mắt chữ H.
+ Phương pháp phù hợp để chuyển đổi giống xoài Bưởi 15 năm tuổi sang xoài Đài Loan Xanh và xoài Cát Hòa Lộc là phương pháp ghép nêm đoạn cành trên chồi tái sinh.
+ Thời điểm ghép chuyển đổi giống xoài Bưởi sang xoài Cát Hòa Lộc có tỷ lệ bật chồi cao nhất là giữa mùa mưa vào tháng 7 cho tỷ lệ bật chồi sau ghép 1 tháng là 85,23%.
3. Xây dựng mô hình ghép chuyển đổi nhanh vườn xoài Bưởi kém chất lượng sang một số giống xoài chất lượng cao:
+ Đã xây dựng mô hình ghép chuyển đổi nhanh bằng phương pháp ghép trực tiếp vào thân, kiểu ghép mắt chữ H cho 16 điểm mô hình với tổng diện tích 10 ha ở 3 xã La Ngà, Phú Ngọc và Túc Trưng. Trong đó, vườn xoài Bưởi sang xoài Đài Loan 9,2 ha và xoài Cát Hòa Lộc 0,8 ha.
+ Giống xoài Bưởi được ghép chuyển đổi sang xoài Đài Loan Xanh có thời gian bật chồi trung bình là 20,12 ngày, tỷ lệ bật chồi trung bình là 88,58%, cây sau ghép sinh trưởng tốt, khả năng tiếp hợp tốt, đã cho quả vụ đầu với chất lượng không thay đổi so với giống gốc là xoài Đài Loan Xanh. So với vườn xoài chuyển đổi giống bằng cách cưa bỏ trồng mới thì mô hình chuyển đổi giống xoài Đài Loan Xanh bằng phương pháp ghép nhanh cho quả, ở năm thứ 3 năng suất cao hơn đối chứng 78,89%, lợi nhuận tăng 1.636,38 % và tỷ suất lợi nhuận tăng 1.484,69 % so với vườn xoài Bưởi cưa bỏ trồng mới sang giống xoài Đài Loan Xanh.
+ Giống xoài Bưởi được ghép chuyển đổi sang xoài Cát Hòa Lộc có thời gian bật chồi trung bình là 21,45 ngày, tỷ lệ bật chồi trung bình là 85,34%, cây sau ghép sinh trưởng tốt, khả năng tiếp hợp tốt, đã cho quả vụ đầu với chất lượng không thay đổi so với giống gốc là xoài Cát Hòa Lộc. So với vườn xoài chuyển đổi giống bằng cách cưa bỏ trồng mới thì mô hình chuyển đổi giống xoài Cát Hòa Lộc bằng phương pháp ghép nhanh cho quả, ở năm thứ 3 năng suất cao hơn đối chứng 76,61 %, lợi nhuận tăng 3.322,39 % và tỷ suất lợi nhuận tăng 3.122,71 % so với vườn xoài Bưởi cưa bỏ trồng mới sang giống xoài Cát Hòa Lộc.
4. Về công tác đào tạo chuyển giao kỹ thuật:
+ Đã hoàn thiện Quy trình kỹ thuật chuyển đổi giống nhanh vườn xoài Bưởi sang xoài Đài Loan Xanh và xoài Cát Hòa Lộc ở huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai.
+ Đã đào tạo 10 kỹ thuật viên làm nòng cốt nắm bắt kiến thức làm chủ quy trình ghép chuyển đổi nhanh giống xoài Bưởi và chăm sóc cây xoài sau ghép, 240 nhà vườn được tập huấn và hội thảo đầu bờ đều nắm vững quy trình kỹ thuật, có thể áp dụng tốt trong thực tế sản xuất.