Thư viện Nguồn Tin KH&CN Tài nguyên là trí thức
Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế, do Bệnh viện đa khoa Massachusetts và Trường Y Harvard đứng đầu, đã tiến hành một phân tích tổng hợp cho thấy ở những người phụ nữ có mức β-amyloid (Aβ) cao, sự tích tụ protein tau – một trong những dấu hiệu sinh học chính của bệnh Alzheimer – diễn ra nhanh hơn đáng kể so với nam giới. Các phát hiện cho thấy sự khác biệt về giới tính trong cơ chế bệnh lý bệnh Alzheimer (AD) giữa nam và nữ có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị, cần một hướng đi mới trong việc thiết kế và điều chỉnh các liệu pháp điều trị phù hợp với đặc điểm sinh học của từng giới. Công trình nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí JAMA Neurology.
Phụ nữ mắc bệnh Alzheimer rất phổ biến, gần gấp đôi nam giới, nhưng các cơ chế sinh học gây ra sự chênh lệch này vẫn chưa được làm rõ. Mặc dù mức độ amyloid-beta (Aβ) tương đương ở cả hai giới, tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng phụ nữ có thể dễ bị mắc bệnh lý liên quan đến protein tau hơn– một loại protein liên quan đến quá trình thoái hóa thần kinh và suy giảm chức năng nhận thức.
Các nghiên cứu cắt ngang trước đây cho thấy phụ nữ có mức lắng đọng tau cao hơn, nhưng hiện vẫn còn thiếu bằng chứng từ các nghiên cứu theo chiều dọc để khẳng định liệu phụ nữ có tích tụ tau nhanh hơn hay không
Trong nghiên cứu có tiêu đề ” Sex Differences in Longitudinal Tau-PET in Preclinical Alzheimer Disease: A Meta-Analysis”, các nhà nghiên cứu đã thực hiện phân tích tổng hợp dữ liệu theo chiều dọc của sáu nhóm bệnh nhân lão hóa và bệnh nhân bị Alzheimer. Mục tiêu của nghiên cứu là xác định liệu giới tính nữ có liên quan đến tốc độ tích tụ tau nhanh hơn trong trường hợp nồng độ β-amyloid (Aβ) cao hay không, đồng thời kiểm tra xem giới tính có ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa tình trạng mang biến thể APOEε4 và sự tích tụ tau hay không.
Dữ liệu được thu thập từ 1.376 người tham gia thuộc các nghiên cứu khác nhau, bao gồm Sáng kiến Hình ảnh Thần kinh về Bệnh Alzheimer (ADNI), Nghiên cứu Nhóm Bệnh nhân Lão hóa Berkeley (BACS), BioFINDER 1 (BF-1), Nghiên cứu Não Lão hóa Harvard (HABS), Nghiên cứu về Lão hóa của Phòng khám Mayo (MCSA) và Sổ Đăng ký Phòng ngừa Bệnh Alzheimer của Wisconsin (WRAP).
Những người tham gia có độ tuổi trung bình là 71,9, trong đó 55% là nữ. Ở giai đoạn đầu, 29% (tương đương 401 người) có mức Aβ cao, và 30% (412 người) mang alen APOEε4. Quá trình tích tụ tau theo thời gian được đánh giá bằng phương pháp chụp cắt lớp phát xạ positron.
Nghiên cứu sử dụng mô hình hiệu ứng hỗn hợp để phân tích mối quan hệ giữa giới tính, trạng thái Aβ (Amyloid-beta) và sự tích tụ tau theo thời gian. Đồng thời, phân tích thứ cấp còn xem xét liệu giới tính có ảnh hưởng đến mối liên hệ giữa trạng thái mang APOEε4 và sự tích tụ tau hay không.
Trong số những người có mức Aβ cao, phụ nữ có nguy cơ tích tụ tau nhanh hơn đáng kể ở một số vùng não nhất định so với nam giới. Sự tích tụ nhanh này được phát hiện thấy ở vùng vỏ não thái dương dưới, hồi thái dương hình thoi và vỏ não chẩm bASên. Những phụ nữ mang alen APOEε4 có tốc độ tích tụ tau nhanh hơn ở vùng thái dương dưới, trong khi không có sự khác biệt đáng kể nào được ghi nhận ở các vùng não khác.
Các phát hiện này cho thấy sự khác biệt về giới tính trong tỷ lệ tích tụ tau có thể là yếu tố góp phần làm tăng tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer ở phụ nữ. Mức độ tau cao hơn ở phụ nữ có amyloid-beta (Aβ) cao có thể thúc đẩy quá trình tiến triển của bệnh, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân nhắc yếu tố giới tính trong các chiến lược can thiệp điều trị trong tương lai. Các nhà khoa học cần nghiên cứu thêm để khám phá các cơ chế sinh học cơ bản, bao gồm vai trò của hormone và các yếu tố di truyền có liên quan đến bệnh lý Alzheimer theo giới tính.
Theo: vista.gov.vn
