Thế giới vẫn chưa ngừng phát thải mê-tan, một động lực mạnh mẽ của biến khí hậu. Hơn 150 quốc gia đã cam kết cắt giảm 30% trong thập kỷ này theo cam kết phát mê-tan toàn cầu, nhưng nghiên cứu mới công bố trên Thư nghiên cứu môi trường cùng với dữ liệu trong Dữ liệu khoa học hệ thống trái đất cho thấy lượng khí thải mê-tan toàn cầu trong năm năm qua đã tăng nhanh hơn bao giờ hết.
Nồng độ mê-tan trong khí quyển hiện cao hơn 2,6 lần so với thời kỳ tiền công nghiệp-mức cao nhất trong ít nhất 800.000 năm. Tỷ lệ phát thải mê-tan tiếp tục tăng cường theo đạo cực đoan nhất được các nhà khoa học khí hậu hàng thế giới sử dụng trong các ngôn ngữ phát thải.
Mê-tan là một loại khí cụ nhà kính tồn tại trong thời gian ngắn nhưng có hiệu lực cao, có nguồn gốc từ các nguồn tự nhiên như đất ngập nước và các nguồn khác do con người tạo ra hoặc “nhân tạo” như nông nghiệp , nhiên liệu hóa thạch và bồi đắp. Trong 20 năm đầu tiên sau khi phát thải, mê-tan làm nóng bầu khí nhanh hơn gần 90 lần so với carbon dioxide, khiến nó trở thành mục tiêu chính để hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu trong tương lai gần.
Mặc dù có nhiều ngày chính sách càng tập trung vào mê-tan, nhưng tổng lượng khí thải mê-tan hàng năm đã tăng 61 triệu tấn (khoảng 20%) trong hai thập kỉ qua theo ước tính mới. Sự tăng cường này chủ yếu là do sự tăng tốc phát thải từ khai thác than, sản xuất và sử dụng dầu khí, chăn nuôi gia súc khối và trâu, phân ade thức thức ăn và chất thải hữu cơ cơ trong bãi bồi bồi.
” Chỉ có Liên minh châu Âu và Úc có thể đã giảm phát khí mê-tan từ các hoạt động của con người trong hai thập kỉ qua “, Marielle Saunois của Đại học Paris-Saclay tại Pháp và là tác giả chính của bài báo Dữ liệu khoa học hệ thống Trái đất cho biết. ” Sự tăng tốc phát sóng lớn nhất theo khu vực đến từ Trung Quốc và Đông Nam Á “.
Năm 2020, năm gần đây nhất có dữ liệu đầy đủ, gần 400 triệu tấn hay 65% lượng khí thải mê-tan toàn cầu đến trực tiếp từ hoạt động của người dùng, trong đó nông nghiệp và chất thải đóng góp gói khoảng hai tấn mê-tan cho mỗi tấn từ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch. Theo các nhà nghiên cứu, lượng khí thải làm con người gây ra tiếp tục tăng ít nhất cho đến năm 2023.
Khí quyển của chúng ta hiện đã tích lũy gần 42 triệu tấn mê-tan vào năm 2020-gấp đôi lượng khí thải trung bình hàng năm trong những năm 2010 và gấp hơn sáu lần tăng tốc trong thập kỷ đầu tiên của những năm 2000 . Các lệnh phong tỏa làm đại dịch vào năm 2020 đã làm giảm lượng thải oxyt (NOx) liên quan đến giao thông, thường làm xấu đi chất lượng không khí tại địa phương nhưng ngăn chặn một lượng khí mê-tan tích tụ . trong khí cụ. Sự suy giảm tạm thời của ô nhiễm NOx chiếm khoảng 1/2 cường độ tăng nồng độ mê-tan trong khí quyển trong năm đó—là minh họa cho sự thư giãn phức tạp của chất lượng không khí và biến đổi khí hậu.
” Chúng tôi vẫn đang cố gắng tìm hiểu đầy đủ tác động của lệnh phong tỏa do COVID đối với khí mê-tan toàn cầu. COVID đã thay đổi hầu như mọi thứ-từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch đến lượng khí thải các loại khí cụ khác làm thay đổi tuổi thọ của mê-tan trong khí quyển “, Jackson, giáo sư của Trường Phát triển Bền vững Doerr của Đại học Stanford và là tác giả chính của bài báo trên Thư nghiên cứu môi trường, cho biết.
Nhà khoa học của Dự án Carbon Toàn cầu đã có một sự thay đổi quan trọng trong báo cáo mới nhất của họ về các nguồn và “bể chứa” khí mê-tan toàn cầu, bao gồm rừng và đất hoang và kho lưu trữ khí mê-tan từ khí quyển. Trong các đánh giá trước đây, họ đã phân loại tất cả khí mê-tan từ đất ngập nước, hồ, ao và sông là tự nhiên. Nhưng ngân sách khí mê-tan mới thực hiện nỗ lực đầu tiên để cho phép họ ước tính lượng khí thải ngày càng tăng từ các loại nguồn này làm hoạt động và những hoạt động của con người.
Như vậy, theo các nhà khoa học ước tính, có khoảng 1/3 lượng khí thải mê-tan từ đất ngập nước và nước ngọt trong những năm gần đây chịu ảnh hưởng của yếu tố gây ra bảo bao gồm các hồ chứa và tăng lượng khí thải thực hiện phân tích dòng cát, nước thải, quá trình sử dụng đất và tăng nhiệt độ.
Theo: vista.gov.vn