Thư viện Nguồn Tin KH&CN Tài nguyên là trí thức
Bài viết liên quan
Ngày 28/8/2025, truyền thông Trung Quốc công bố một bước đột phá quan trọng trong công nghệ truyền thông không dây 6G, khi các nhà khoa học từ Đại học Bắc Kinh (PKU) và Đại học Thành phố Hồng Kông phát triển thành công hệ thống tích hợp quang tử-điện tử băng thông siêu rộng. Thành tựu này, được công bố trên tạp chí Nature, đánh dấu lần đầu tiên thế giới chứng kiến một hệ thống có khả năng truyền dẫn tốc độ cao, điều chỉnh tần số linh hoạt từ 0,5 GHz đến 115 GHz, hứa hẹn nâng cao độ tin cậy và hiệu quả của mạng 6G trong tương lai. Trong bối cảnh cuộc đua công nghệ 6G toàn cầu đang nóng lên, phát hiện này không chỉ khẳng định vị thế của Trung Quốc mà còn đặt nền móng cho kỷ nguyên kết nối thông minh. Bài viết này sẽ mở rộng phân tích thành tựu này, kết hợp thông tin từ bài gốc và các nguồn tiếng Anh uy tín, để làm rõ ý nghĩa kỹ thuật, ứng dụng tiềm năng và tác động đến ngành viễn thông.
Sự ra mắt của hệ thống tích hợp quang tử-điện tử băng thông siêu rộng là kết quả của bốn năm nghiên cứu liên tục bởi đội ngũ từ PKU và Đại học Thành phố Hồng Kông. Hệ thống này giải quyết một thách thức lớn của truyền thông 6G: nhu cầu truyền dẫn tốc độ cao trên nhiều băng tần khác nhau, từ vi sóng (microwave), sóng milimet đến teraherzt. Phần cứng điện tử truyền thống thường bị giới hạn bởi thiết kế, cấu trúc và vật liệu, khiến việc hỗ trợ toàn phổ hoặc xuyên băng tần trở nên khó khăn. Để vượt qua, nhóm nghiên cứu sử dụng công nghệ tích hợp lai quang tử-điện tử, tận dụng lithium niobate màng mỏng (TFLN) và hiệu ứng Pockels để tích hợp các yếu tố chức năng như điều chế tín hiệu, chuyển đổi quang tử-không dây và tạo tín hiệu tần số. Hệ thống này hỗ trợ truyền dẫn từ 0,5 GHz đến 115 GHz, đạt tốc độ vượt 100 Gbps, đủ để truyền đồng thời 1.000 video 8K.
Phó Trưởng khoa Điện tử PKU, Wang Xingjun, ví công nghệ này như “đường cao tốc siêu rộng” với tín hiệu điện tử là phương tiện và băng tần là làn đường. Trước đây, tín hiệu bị giới hạn trong một vài “làn”, nhưng hệ thống mới cho phép chuyển đổi linh hoạt giữa các tần số, giảm nhiễu và tăng hiệu suất. Điều này đặc biệt quan trọng trong các kịch bản phức tạp của 6G, như thành phố thông minh, xe tự hành, hay thực tế ảo (VR), nơi yêu cầu kết nối không độ trễ và cảm biến môi trường chính xác. Hệ thống tích hợp AI để tự động điều chỉnh tần số, tránh nhiễu và tối ưu hóa truyền dữ liệu theo thời gian thực, tạo nền tảng cho “mạng AI-native”.
Thành tựu này không chỉ là bước tiến kỹ thuật mà còn phản ánh chiến lược công nghệ của Trung Quốc. Từ năm 2020, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào 6G, với các dự án như chip tích hợp quang tử tại Đại học Giao thông Thượng Hải và nghiên cứu teraherzt của Huawei. Hệ thống của PKU nổi bật nhờ chip nhỏ gọn (11mm x 1,7mm), tích hợp toàn phổ từ vi sóng đến teraherzt, giảm kích thước và tiêu thụ năng lượng so với các giải pháp riêng lẻ. So với các đối thủ, như công nghệ teraherzt 240 Gbps của Nhật Bản hay chip quang tử của MIT, giải pháp của Trung Quốc dẫn đầu về tính linh hoạt toàn phổ.
Ứng dụng tiềm năng của công nghệ này rất rộng. Trong y tế, nó có thể hỗ trợ phát hiện ung thư da qua cảm biến teraherzt trên thiết bị 6G. Trong giao thông, kết nối không độ trễ giúp xe tự hành phản ứng tức thì. Trong công nghiệp, các mô-đun quang tử-điện tử thông minh có thể tích hợp vào drone, IoT, hoặc trạm gốc, giảm chi phí triển khai mạng. Tuy nhiên, thách thức vẫn tồn tại: thế giới chưa thống nhất tiêu chuẩn 6G, với các quốc gia như EU (qua Nokia) và Hàn Quốc (Samsung) cạnh tranh mạnh mẽ. Hơn nữa, tích hợp AI đặt ra vấn đề đạo đức, như bảo mật dữ liệu và nguy cơ lạm dụng teraherzt trong giám sát.
Toàn cầu, 6G được dự đoán triển khai thương mại từ 2030, yêu cầu hạ tầng phức tạp và thiết bị tương thích. Trung Quốc, với lợi thế chip “all-frequency” và sự phối hợp giữa học thuật-công nghiệp, có thể dẫn đầu trong các diễn đàn tiêu chuẩn hóa. Tuy nhiên, các quốc gia như Mỹ (với AI compute và cloud-RAN) và EU (nhấn mạnh năng lượng xanh) vẫn là đối thủ mạnh, đòi hỏi Trung Quốc tiếp tục đổi mới.
Tóm lại, bước đột phá trong công nghệ tích hợp quang tử-điện tử băng thông siêu rộng của PKU và Đại học Thành phố Hồng Kông là cột mốc quan trọng cho 6G, mở ra kỷ nguyên kết nối không dây thông minh, linh hoạt và hiệu quả. Với khả năng truyền dẫn 100 Gbps trên toàn phổ tần số, công nghệ này không chỉ đáp ứng nhu cầu tương lai mà còn khẳng định vị thế của Trung Quốc trong cuộc đua viễn thông. Tuy nhiên, để thương mại hóa, cần vượt qua thách thức về tiêu chuẩn, bảo mật và hạ tầng. Phát hiện này nhấn mạnh rằng 6G không chỉ là tốc độ mà là sự kết nối vạn vật, đòi hỏi hợp tác toàn cầu và đổi mới liên tục.
Nguồn: vista.gov.vn
