Từ vùng đất nắng cháy Quảng Trị, giống gà 18M1 không chỉ mang theo khả năng thích nghi vượt trội mà còn khởi đầu cho cuộc chuyển mình trong ngành chăn nuôi ở Chí Linh.
Từ thử thách ở “đất lửa” tới kỳ vọng ở vùng đồi Chí Linh
Giống gà 18M1 vốn đã được thử thách ở điều kiện khắc nghiệt ở miền Trung. Hơn cả một giống gà được chọn lọc, 18M1 mang theo cả tư duy mới trong phát triển nông nghiệp. Đã đến lúc nghề nuôi gà đồi truyền thống cần bước ra khỏi vùng an toàn, định hình thương hiệu, có chuỗi liên kết và chạm đến các chuẩn mực thị trường.
Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh (thứ 2 từ phải sang) và Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương Phạm Thị Đào tặng gà giống cho hộ chăn nuôi ở Chí Linh. Ảnh: Bảo Thắng.
Từ nhu cầu thực tiễn, giống gà 18M1 hun đúc nỗi trăn trở của người chăn nuôi trước thời tiết thất thường. Phép thử đầu tiên cho giống gà này là tại vùng đất nóng bỏng Quảng Trị, 18M1 vẫn đứng vững, tăng trọng đều, ít bệnh, thịt chắc, thơm. Đây là những đặc điểm nổi trội hội đủ trong giống gà 18M1 do Viện Chăn nuôi chọn tạo khiến cơ quan chuyên môn tin tưởng để đem chúng đi xa hơn, về những vùng trung du đang “khát” mô hình mới.
Ngoại hình gà 18M1 không khác mấy với gà ta truyền thống, lông đen ánh xanh, chân xám, mào nụ, nhưng bên trong là cả sự chọn lọc kỹ lưỡng như sức kháng bệnh tốt, tăng trọng nhanh, tỷ lệ sống cao. Sau 16 tuần tuổi, mỗi con có thể đạt khối lượng từ 2,1 kg trở lên, đủ để vào chuỗi phân phối thực phẩm sạch, siêu thị hoặc nhà hàng, nơi vốn đòi hỏi cao về chất lượng.
Mới đây, tại phường Hoàng Hoa Thám (TP Chí Linh, Hải Dương), ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã bàn giao tận tay cho hộ chăn nuôi 2.000 con gà giống 18M1 để hỗ trợ phát triển chăn nuôi gà đồi, từng bước xây dựng thương hiệu gà đồi Chí Linh. “Chúng tôi mang theo cả chuỗi kỹ thuật – thị trường – tiêu chuẩn, một hệ sinh thái nông nghiệp nhỏ nhưng có kiểm soát” ông Thanh nói ngắn gọn với cán bộ khuyến nông Hải Dương cũng như chủ trang trại.
Cận cảnh những chú gà giống 18M1. Ảnh: Bảo Thắng.
Chí Linh không xa lạ với gà đồi nhưng suốt bao năm, phần lớn vẫn nuôi manh mún, mạnh ai nấy làm, chưa một giống gà nào có thể trở thành biểu tượng. Gà 18M1 đến vùng đồi Chí Linh không chỉ vì hợp khí hậu mà còn bởi nơi này sẵn có nền tảng để chuyển đổi từ chăn nuôi truyền thống sang sản xuất hàng hóa có kiểm soát.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương, trực tiếp là hệ thống khuyến nông cơ sở tổ chức triển khai mô hình tại các xã có tiềm năng. Cán bộ kỹ thuật sẽ đồng hành cùng nông dân từ lúc dựng chuồng, hướng dẫn phối trộn thức ăn, chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của gà đến tiêm phòng, giám sát tăng trưởng. Hơn thế, đã có một số doanh nghiệp từ các tỉnh lân cận vào cuộc bao tiêu sản phẩm, ký hợp đồng giá sàn để nông dân không lo bị ép giá khi thị trường biến động.
Gà 18M1 hiện được thị trường chấp nhận với giá từ 85.000 – 100.000 đồng/kg, vượt xa các giống lai công nghiệp. Sau khi trừ chi phí, người nuôi có thể lãi ròng 25.000 – 30.000 đồng/kg. Trong bối cảnh giá thức ăn, thuốc thú y “nhảy múa” như thời tiết, một mô hình có hợp đồng bao tiêu, giá sàn cố định chính là điểm tựa để nông dân yên tâm làm giàu.
Nếu chỉ dừng ở lông đen chân xám, hay mức tăng trọng nhanh thì 18M1 cũng chỉ là một giống gà như bao cái tên từng ghé qua Chí Linh. Điều khiến người ta đặt kỳ vọng là một chiến lược khuyến nông mới, không dừng ở con giống – chuồng trại mà mở rộng thành tư duy chuỗi Feed – Farm – Food. Từ thức ăn chăn nuôi đến quy trình giết mổ, từ tiêm phòng đến truy xuất, mọi mắt xích đều trong tầm kiểm soát. Mục tiêu là bán một con gà nhưng đồng thời bán cả sự tử tế, sự an tâm và câu chuyện gắn với vùng đất, con người.
Giám đốc Lê Quốc Thanh: “Chúng tôi không chỉ chuyên giao mỗi giống gà”. Ảnh: Bảo Thắng.
Những lời hứa trong lễ bàn giao giống gà của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vì thế không chỉ để bảo vệ quyền lợi cho người sản xuất mà còn ràng buộc chất lượng, tạo niềm tin để đưa sản phẩm vào chuỗi siêu thị, nhà hàng, thậm chí tiến tới những thị trường cao cấp hơn.
Ông Trần Nhật Tâm, người có hàng chục năm gắn bó với nghề chăn nuôi gà tại phường Hoàng Hoa Thám (TP Chí Linh) bộc bạch, việc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia hỗ trợ, chuyển giao giống gà chất lượng đã “gãi đúng chỗ ngứa” lâu nay của những nông hộ như ông.
“Gà đồi Chí Linh không thiếu tiếng tăm, nhưng cái thiếu chính là niềm tin tuyệt đối từ người tiêu dùng. Họ vẫn băn khoăn vì chưa nhìn thấy được một quy trình nuôi rõ ràng, chưa thấy ai đứng ra làm đầu mối, tạo dựng thương hiệu bài bản. Con gà ngon thì đã rõ, nhưng nếu cứ mạnh ai nấy làm thì mãi cũng chỉ dừng lại ở chợ quê”, ông Tâm chia sẻ.
Từ cuối năm 2024, người chăn nuôi gà như ông Tâm còn gặp khó khăn do đầu ra không ổn định, giá bán phụ thuộc vào thương lái. Trước bối cảnh thị trường như vậy, ông ý thức sâu sắc phải tăng cường tổ chức lại hoạt động chăn nuôi theo chuỗi liên kết và quy mô lớn mới mong phát triển bền vững.
Bên cạnh gà giống, hệ thống khuyến nông còn hỗ trợ thức ăn, hướng dẫn kỹ thuật… cho người chăn nuôi. Ảnh: Bảo Thắng.
Kiến tạo thương hiệu
Hồi bão Yagi năm ngoái, người nuôi gà tại vùng đồi Chí Linh chịu ảnh hưởng lớn cả về cơ sở vật chất, con giống lẫn việc xử lý môi trường sau mưa lũ. Gần một năm sau cơn bão đi qua, những vạt đồi thấp thoáng bóng cây keo và bạch đàn đang vươn mình trở lại, giống gà 18M1 cũng nhen lên hi vọng là “ngọn gió mới” của ngành chăn nuôi địa phương.
Không chỉ là một con giống tốt, 18M1 đang được chính quyền hướng tới xây dựng thành sản phẩm OCOP, có thể trước mắt là sản phẩm cấp huyện.
“Chúng tôi không muốn dừng lại ở việc nhân rộng giống hay hỗ trợ mô hình. Mục tiêu dài hạn là xây dựng chuỗi giá trị, từ con giống, vùng nuôi, giết mổ, truy xuất nguồn gốc cho đến kết nối du lịch sinh thái”, bà Phạm Thị Đào, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hải Dương chia sẻ. Theo bà Đào, khi thị trường ngày càng đòi hỏi cao về chất lượng và truy xuất thì mỗi sản phẩm OCOP cần phải mang trong mình một câu chuyện gắn với vùng đất, với con người. Và 18M1 đang có tất cả những yếu tố đó.
Sau nhiều năm mạnh ai nấy nuôi, thương hiệu gà đồi ở Chí Linh đang đứng trước cơ hội quan trọng để chuyển mình, hình thành liên kết, ổn định đầu ra, tiến tới phát triển bền vững, với điểm mở mới là gà 18M1.
Từ vùng cát trắng miền Trung đến đồi keo xứ Đông, hành trình của những chú gà lông đen ánh xanh tựa như lát cắt sống động của một nền nông nghiệp đang học cách đứng vững bằng niềm tin, dựa vào thị trường, vào truy xuất minh bạch và vào chính bản thân
Nguồn: Nongnghiepmoitruong.vn