Thư viện Nguồn Tin KH&CN Tài nguyên là trí thức
Bài viết liên quan
Việc xây dựng các cơ sở giết mổ tập trung là xu hướng tất yếu, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường và kiểm soát dịch bệnh.
Khó khăn giám sát giết mổ nhỏ lẻ
Theo Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Phú Yên, hiện toàn tỉnh có 3 cơ sở giết mổ gia súc tập trung đang hoạt động.
Một trong 3 cơ sở giết mổ tập trung trên địa bàn tỉnh Phú Yên. Ảnh: KS.
Trong đó, cơ sở giết mổ tập trung tại TP. Tuy Hòa có công suất giết mổ 70 con lợn và 14 con bò/ngày; cơ sở giết mổ tập trung tại huyên Sông Hinh có công suất 40 con lợn, 10 con bò và 4.000 con gia cầm/ngày. Còn cơ sở giết mổ tập trung tại huyện Sơn Hòa công suất giết mổ 54 con lợn và 8 con bò/ngày.
Ông Trương Văn Bình, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Phú Yên đánh giá, từ khi các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung trên đi vào hoạt động đến nay đã mang lại hiệu quả đáng kể trong việc giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường tại các khu dân cư do các điểm giết mổ nhỏ lẻ không đảm bảo yêu cầu gây ra.
Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở giết mổ tập trung còn giúp cơ quan chuyên môn, chính quyền các địa phương kiểm soát và hạn chế nguy cơ bùng phát những loại dịch bệnh nguy hiểm trên vật nuôi. Cùng với đó, đầu vào và đầu ra được giám sát chặt nên sản phẩm thịt gia súc, gia cầm cung ứng trên thị trường đảm bảo an toàn thực phẩm.
“Việc xây dựng các cơ sở giết mổ tập trung là xu hướng tất yếu và phù hợp với định hướng phát triển ngành chăn nuôi theo hướng hiện đại, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường và kiểm soát dịch bệnh. Đây cũng là yêu cầu bắt buộc để hội nhập với thị trường tiêu dùng trong nước và quốc tế”, ông Bình khẳng định.
Tuy nhiên ông nhìn nhận một cách thẳng thắn, trong thời gian qua, hệ thống cơ sở giết mổ tập trung trên địa bàn tỉnh vẫn chưa đáp ứng yêu cầu cả về số lượng lẫn chất lượng. Bởi phần lớn hoạt động giết mổ (240 điểm giết mổ nhỏ lẻ) vẫn diễn ra ở quy mô nhỏ, phân tán, thủ công, chủ yếu tại các hộ gia đình hoặc các cơ sở tự phát, dẫn đến khó khăn trong công tác kiểm soát thú y, an toàn thực phẩm và xử lý chất thải. Trong khi đó, các điểm giết mổ này được UBND cấp huyện cho phép hoạt động và có sự kiểm soát của ngành thú y.
Khó thu hút cơ sở giết mổ tập trung
Theo ghi nhận của chúng tôi, hiện nay số cơ sở giết mổ tập trung trên địa bàn tỉnh Phú Yên đã được đầu tư xây dựng song lại hoạt động chưa hiệu quả do chưa có cơ chế hỗ trợ đủ mạnh để thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư và vận hành.
Cơ quan thú y Phú Yên kiểm soát giết mổ gia súc. Ảnh: KS.
Trong khi đó, thói quen tiêu dùng và nhận thức của người dân còn hạn chế, chưa có sự đồng thuận cao trong việc thay đổi mô hình giết mổ.
Về vấn đề này, ông Bình cũng thừa nhận và cho rằng, nguyên nhân là các địa phương còn lúng túng xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, nên mất nhiều thời gian tìm hiểu, học tập kinh nghiệm và triển khai thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng.
Bên cạnh đó, các địa phương cũng chưa quyết liệt trong việc xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung. Ngoài ra, công tác quy hoạch để xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung theo quy định của pháp luật còn nhiều bất cập do liên quan đến vị trí, quỹ đất, quy mô đầu tư, hiệu quả sử dụng để phù hợp với công suất giết mổ.
Cũng như do nguồn kinh phí xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung rất lớn, đặc biệt đối với hạng mục xử lý chất thải, nước thải bảo đảm các yêu cầu về vệ sinh môi trường hiện nay.
Chưa kể, địa bàn các xã cách xa nhau nên khi đưa gia súc, gia cầm vào giết mổ tập trung sẽ mất thêm chi phí vận chuyển, chi phí bảo quản cho sản phẩm sau giết mổ để đưa đi tiêu thụ.
Cần có chính sách hấp dẫn hơn
Ngày 6/7/2018, tỉnh Phú Yên ban hành quyết định định 1337 về việc phê duyệt đề án xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung tỉnh giai đoạn 2018-2021, định hướng đến năm 2030.
Cần cơ chế chính sách hấp dẫn hơn để thu hút các cơ sở giết mổ tập trung. Ảnh: KS.
Sau đó, ngày 15/11/2022, tỉnh Phú Yên ban hành quyết định số 1364 sửa đổi bổ sung quyết định số 1337. Theo đó, trong giai đoạn từ năm 2021-2025 mỗi huyện trên địa bàn tỉnh xây dựng ít nhất 1 cơ sở giết mổ động vật tập trung.
Theo lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Phú Yên, đề án nhằm khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực giết mổ tập trung, mục tiêu nâng cao chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực đầu tư dài hạn, chi phí lớn, thời gian hoàn vốn chậm, trong khi biên lợi nhuận không cao nếu không hình thành được chuỗi liên kết ổn định. Do đó, các doanh nghiệp đề xuất, nhà nước cần có chính sách hỗ trợ đồng bộ, rõ ràng và đủ sức hấp dẫn.
Thứ nhất, có chính sách ưu đãi về đất đai, cụ thể là bố trí quỹ đất sạch phù hợp trong quy hoạch, miễn hoặc giảm tiền thuê đất trong thời gian đầu, hỗ trợ chi phí giải phóng mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật cơ bản như giao thông, điện, nước, xử lý nước thải.
Thứ hai, hỗ trợ về tài chính và tín dụng, bao gồm các gói vay ưu đãi lãi suất thấp, thời gian vay dài, bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoặc hỗ trợ một phần vốn đầu tư ban đầu thông qua các chương trình mục tiêu.
Thứ ba, tỉnh cần ban hành chính sách hỗ trợ vận hành, chẳng hạn như hỗ trợ chi phí xử lý chất thải trong giai đoạn đầu đi vào hoạt động, đồng thời khuyến khích các địa phương đưa hoạt động giết mổ thủ công vào lộ trình chuyển đổi bắt buộc, tạo nguồn cung đầu vào ổn định cho các cơ sở giết mổ tập trung.
Thứ tư, cần thúc đẩy mô hình liên kết chuỗi, trong đó doanh nghiệp giết mổ là mắt xích trung tâm liên kết với người chăn nuôi, cơ sở phân phối và người tiêu dùng, có thể thông qua hợp đồng bao tiêu, hỗ trợ kỹ thuật, kiểm soát chất lượng từ đầu vào đến đầu ra. Đây là điều kiện để doanh nghiệp phát triển bền vững, giảm rủi ro thị trường.
Khi có cơ sở giết mổ tập trung, cơ quan thú y sẽ giám sát chặt chẽ sản phẩm thịt để cung ứng thị trường. Ảnh: KS.
Thứ 5, không thể thiếu vai trò của tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng để tạo sự đồng thuận, hình thành thói quen sử dụng sản phẩm có kiểm soát, an toàn. Khi thị trường chuyển dịch theo hướng văn minh, minh bạch thì doanh nghiệp mới có động lực đầu tư lâu dài.
Ngoài ra, để phát triển ngành giết mổ gia súc, gia cầm theo hướng hiện đại, an toàn thực phẩm và bền vững, chính quyền cần đóng vai trò định hướng chiến lược thông qua việc xây dựng và triển khai quy hoạch hệ thống cơ sở giết mổ tập trung một cách rõ ràng, ổn định và phù hợp với thực tiễn địa phương.
Quy hoạch này cần được thực hiện trên cơ sở đánh giá đầy đủ các yếu tố về nhu cầu tiêu dùng, mật độ chăn nuôi, khả năng kết nối giao thông và hạ tầng kỹ thuật hiện có. Vị trí các cơ sở giết mổ nên được bố trí ở những khu vực có điều kiện giao thông thuận lợi, gần nguồn nguyên liệu (các trang trại, vùng chăn nuôi tập trung), nhưng đồng thời phải đảm bảo cách ly với khu dân cư nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tiếng ồn và các rủi ro về dịch bệnh. Quy hoạch phải hướng đến việc thu hút đầu tư, tạo điều kiện để các nhà đầu tư có thể yên tâm phát triển lâu dài.
Bên cạnh đó, chính quyền cần đóng vai trò “bà đỡ” trong việc hỗ trợ toàn diện cho quá trình đầu tư, từ thủ tục hành chính, cấp phép xây dựng, giải phóng mặt bằng cho đến công tác kiểm dịch, kiểm soát thú y và an toàn thực phẩm. Tất cả các hoạt động này cần được phối hợp một cách đồng bộ, thống nhất theo cơ chế “một cửa, một đầu mối”, nhằm giảm thiểu phiền hà, chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.
Nguồn: Nongnghiepmoitruong.vn
