Sự khác biệt cấu trúc não ở thanh thiếu niên có thể cảnh báo nguy cơ sử dụng chất gây nghiện sớm

“Điều này bổ sung thêm một số bằng chứng mới nổi cho thấy, cấu trúc não của ai đó, cùng với đặc điểm di truyền, môi trường tiếp xúc và sự tương tác giữa các yếu tố này, có thể ảnh hưởng đến nguy cơ và khả năng phục hồi của họ đối với việc sử dụng chất gây nghiện và tình trạng nghiện chất kích thích“, Nora Volkow, tiến sĩ y khoa, giám đốc NIDA, cho biết. “Hiểu được sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố này để góp phần, bảo vệ và ngăn ngừa tình trạng sử dụng ma túy là rất quan trọng để có các biện pháp can thiệp hiệu quả và hỗ trợ những người dễ bị tổn thương nhất“.

Trong số 3.460 thanh thiếu niên bắt đầu sử dụng chất gây nghiện trước 15 tuổi, hầu hết (90,2%) đã báo cáo rằng họ đã thử uống rượu, sử dụng đan xen cả nicotine và/hoặc cần sa.

Việc bắt đầu sử dụng chất gây nghiện có liên quan đến nhiều sự khác biệt về cấu trúc trên toàn bộ não (toàn cầu) cũng như các khu vực khác, chủ yếu liên quan đến vỏ não. Mặc dù dữ liệu này có thể giúp cung cấp thông tin cho các chiến lược phòng ngừa lâm sàng, nhưng các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng chỉ riêng cấu trúc não không thể dự đoán được việc sử dụng chất gây nghiện trong thời kỳ thanh thiếu niên và không nên sử dụng dữ liệu này làm công cụ chẩn đoán.

Nghiên cứu này, được công bố trên JAMA Network Open, đã sử dụng dữ liệu từ Nghiên cứu phát triển nhận thức não bộ ở thanh thiếu niên (Nghiên cứu ABCD), công trình nghiên cứu theo chiều dọc lớn nhất về sự phát triển và sức khỏe não bộ ở trẻ em và thanh thiếu niên tại Hoa Kỳ.

Sử dụng dữ liệu từ Nghiên cứu ABCD, các nhà nghiên cứu của Trường Đại học Washington ở St. Louis đã đánh giá các lần quét MRI được thực hiện trên 9.804 trẻ em trên khắp Hoa Kỳ khi chúng ở độ tuổi từ 9 đến 11 tuổi-ở “mức tuổi cơ bản”-và theo dõi những người tham gia nghiên cứu suốt thời gian ba năm để xác định và xem xét một số khía cạnh nhất định của cấu trúc não được ghi lại trong các lần quét MRI mức cơ bản có liên quan đến việc bắt đầu sử dụng chất gây nghiện sớm hay không.

Họ theo dõi cả việc sử dụng rượu, nicotine và/hoặc cần sa, những chất phổ biến nhất được sử dụng ở giai đoạn đầu tuổi vị thành niên, cũng như việc sử dụng các chất bất hợp pháp khác. Các nhà nghiên cứu đã so sánh các lần quét MRI của 3.460 người tham gia có báo cáo bắt đầu sử dụng chất gây nghiện trước 15 tuổi từ năm 2016 đến năm 2021 với những người không sử dụng (6.344). Họ đã đánh giá cả sự khác biệt về cấu trúc não ở phạm vi toàn cầu và khu vực, xem xét các biện pháp như thể tích, độ dày, độ sâu của nếp gấp não và diện tích bề mặt, chủ yếu ở vỏ não.

Vỏ não, là lớp ngoài cùng của não, chứa các tế bào thần kinh và chịu trách nhiệm đối với nhiều quá trình xử lý cấp cao hơn như là học tập, cảm giác, trí nhớ, ngôn ngữ, cảm xúc và ra quyết định. Các đặc điểm và sự khác biệt cụ thể trong các cấu trúc này-được đo bằng độ dày, diện tích bề mặt và thể tích-có liên quan đến sự thay đổi về khả năng nhận thức và tình trạng thần kinh.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được 5 sự khác biệt về cấu trúc não ở cấp độ toàn cầu giữa những người báo cáo bắt đầu sử dụng chất trước 15 tuổi và những người báo cáo không sử dụng. Kết quả là, những người cho biết họ bắt đầu sử dụng chất trước tuổi 15 có tổng thể tích não lớn hơn và thể tích dưới vỏ não lớn hơn. Có thêm 39 sự khác biệt về cấu trúc não ở cấp độ khu vực, với khoảng 56% sự thay đổi theo khu vực liên quan đến độ dày vỏ não. Một số sự khác biệt về cấu trúc não cũng có vẻ là duy nhất đối với từng loại chất được sử dụng.

Trong một phân tích hậu kiểm, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng có nhiều sự khác biệt về não này vẫn tồn tại kể cả khi loại bỏ những người tham gia đã báo cáo bắt đầu sử dụng chất gây nghiện trước khi thu thập kết quả MRI ban đầu của họ. Kết quả so sánh này được rút ra từ phân tích so sánh giữa những người báo cáo không sử dụng bất kỳ chất gây nghiện nào với một nhóm phụ gồm 1.203 người tham gia nghiên cứu trong nhóm bắt đầu sử dụng chất gây nghiện nhưng không có bất kỳ kinh nghiệm sử dụng chất gây nghiện nào trong lần chụp MRI đầu tiên của họ.

Kết quả của phân tích thứ cấp này cho thấy một số khác biệt về cấu trúc não này có thể tồn tại trước khi họ sử dụng bất kỳ chất gây nghiện nào, thách thức cách giải thích rằng những khác biệt như vậy xuất hiện là do tiếp xúc với chất gây nghiện.

Trong khi một số vùng não có sự khác biệt được xác định có liên quan đến việc thích tìm kiếm cảm giác mới lạ và sự bốc đồng, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng cần phải nghiên cứu sâu thêm để có thể mô tả cách những khác biệt về cấu trúc này chuyển đổi thành sự khác biệt về chức năng hoặc hành vi của não. Họ cũng nhấn mạnh rằng sự tương tác giữa di truyền, môi trường, cấu trúc não, môi trường trước khi sinh ảnh hưởng và tác động đến hành vi.

Một phân tích khác về dữ liệu từ nghiên cứu ABCD do Đại học Michigan thực hiện gần đây đã chứng minh sự tương tác này, cho thấy các mô hình kết nối chức năng não ở giai đoạn đầu của tuổi vị thành niên có thể dự đoán việc bắt đầu sử dụng chất gây nghiện ở thanh thiếu niên và những quỹ đạo này có thể bị ảnh hưởng bởi việc tiếp xúc với ô nhiễm.

Các nghiên cứu trong tương lai sẽ rất quan trọng để xác định cách thức những khác biệt ban đầu về cấu trúc não có thể thay đổi khi trẻ lớn lên và tiếp tục sử dụng chất gây nghiện hoặc phát triển chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện.

Theo: vista.gov.vn